Τεκμαρτό εισόδημα υψηλότερο των 5.000 ευρώ θα καταλογίζει φέτος η Εφορία σε κάθε φορολογούμενο που διαμένει είτε σε ενοικιαζόμενη είτε σε δωρεάν παραχωρούμενη είτε σε ιδιόκτητη κύρια κατοικία άνω των 50 τετραγωνικών μέτρων. 

Σε κάθε τέτοια περίπτωση, ακόμη κι αν το πραγματικό εισόδημα είναι χαμηλότερο των 5.000 ευρώ, που είναι το ισχύον σήμερα αφορολόγητο όριο, ο φορολογούμενος θα καλείται να πληρώσει φόρο, επειδή το σύστημα των τεκμηρίων διαβίωσης θα του προσδιορίζει τεκμαρτό εισόδημα πάνω από το όριο αυτό.

Τεκμήριο έστω και χωρίς εισόδημα

Η ισχύουσα από φέτος φορολογική νομοθεσία προβλέπει ότι όποιος φορολογούμενος απλώς … διαμένει σε μια κύρια κατοικία, έστω κι αν δεν είχε το 2012 καθόλου εισόδημα, θα βαρύνεται με το ελάχιστο τεκμήριο των 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή των 5.000 ευρώ αν είναι έγγαμος. Επιπρόσθετα θα βαρύνεται και με το τεκμήριο της κύριας κατοικίας, το οποίο υπερβαίνει τις 2.000 ευρώ εφόσον η κατοικία έχει επιφάνεια μεγαλύτερη των 50 τετραγωνικών μέτρων. Ως εκ τούτου το συνολικό εισόδημα το οποίο θα υποχρεώνεται να εμφανίζει κάθε φορολογούμενος αυτής της περίπτωσης θα είναι μεγαλύτερο του αφορολογήτου ορίου των 5.000 ευρώ.

Ας δούμε όμως αναλυτικά, πώς υπολογίζεται το τεκμήριο για την κύρια κατοικία κάθε φορολογούμενου:

1) Η ετήσια «αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης» ή «τεκμήριο διαβίωσης» για την κύρια κατοικία υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της, ως ακολούθως:

– για τα πρώτα 80 τ.μ. κύριων χώρων, 40 ευρώ ανά τ.μ.

– για τα επόμενα 40 τ.μ. κύριων χώρων, δηλαδή από τα 81 μέχρι τα 120 τ.μ., 65 ευρώ ανά τ.μ.

– για τα επόμενα 80 τ.μ. κύριων χώρων, δηλαδή από τα 121 μέχρι τα 200 τ.μ., 110 ευρώ ανά τ.μ.

– για τα επόμενα 100 τ.μ. κύριων χώρων, δηλαδή από τα 201 μέχρι τα 300 τ.μ., 200 ευρώ ανά τ.μ.

– για την άνω των 300 τ.μ. επιφάνεια κύριων χώρων, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Για τους βοηθητικούς χώρους της κύριας κατοικίας, ισχύει αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης 40 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιφάνειας του ακινήτου.

Όλα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται κατά 40% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 2.800 έως 4.999 ευρώ το τ.μ. και κατά 70% για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με αντικειμενικές τιμές από 5.000 ευρώ ανά τ.μ. και άνω.

Οι μονοκατοικίες και η συνιδιοκτησία

Για τις μονοκατοικίες, όλα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται περαιτέρω κατά 20%.

2) Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας του ακινήτου, η ετήσια «αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης» υπολογίζεται με βάση τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας και στη συνέχεια γίνεται ο επιμερισμός της, μεταξύ των συνιδιοκτητών, με βάση τα ποσοστά  συνιδιοκτησίας τους.

Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας μιας κατοικίας π.χ. από δύο συνιδιοκτήτες όπου ο ένας έχει παραχωρήσει το ποσοστό ιδιοκτησίας του στον άλλο προκειμένου ο τελευταίος να χρησιμοποιήσει την κατοικία στο σύνολό της, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης που προκύπτει από τη συνολική επιφάνεια της κατοικίας βαρύνει τον ιδιοκτήτη που χρησιμοποιεί την κατοικία αυτή.