Νέου τύπου τεκμήρια για τους φορολογούμενους

Την πλήρη ενεργοποίηση των έμμεσων τεχνικών φορολογικού ελέγχου που προβλέπουν την εφαρμογή νέου τύπου «τεκμηρίων» για τον προσδιορισμό των φορολογητέων εισοδημάτων των αυτοαπασχολουμένων προαναγγέλλει με συνέντευξή του στον Τύπο της Κυριακής ο γενικός γραμματέας Δημοσίων Εσόδων κ. Χ. Θεοχάρης.Οπως προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, με τις τεχνικές αυτές, οι ελεγκτές της εφορίας θα προσδιορίζουν τα εισοδήματα των ατομικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών,λαμβάνοντας υπόψη τους τα έσοδα και τα έξοδα κάθε ελεγχομένου, τα περιουσιακά του στοιχεία, ακόμη και τις καταθέσεις του στις τράπεζες.

 

Συγκεκριμένα, οι φοροελεγκτές θα συγκεντρώνουν και θα αξιολογούν στοιχεία για την ακίνητη και την κινητή περιουσία που διαθέτει ο φορολογούμενος, τις επενδύσεις και τις συμμετοχές του σε επιχειρήσεις, τις καταθέσεις του, τα δάνειά του, τις συναλλαγές του με μετρητά και με πιστωτικές κάρτες και τα πάσης φύσεως έσοδα και εισοδήματα που έχει αποκτήσει.

 

Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το εισόδημα το οποίο θα έχει προσδιοριστεί με έμμεση τεχνική ελέγχου είναι υψηλότερο από το δηλωθέν, ο φορολογούμενος θα καλείται να δικαιολογήσει τη διαφορά που θα έχει προκύψει προσκομίζοντας δικαιολογητικά που θα αποδεικνύουν ότι η διαφορά αυτή καλύφθηκε με έσοδα ή εισοδήματα αποκτηθέντα νομίμως. Εάν δεν καταφέρει να αποδείξει τη νομιμότητα της προέλευσης των ποσών με τα οποία καλύφθηκε η διαφορά, τότε το ποσό της διαφοράς αυτής θα λαμβάνεται υπόψη ως αποκρυβέν (μη δηλωθέν) εισόδημα και θα υπόκειται σε φόρο εισοδήματος που θα υπολογίζεται με συντελεστή φόρου 33%!

 

Πέραν της εφαρμογής των «έμμεσων τεχνικών ελέγχου», ο γενικός γραμματέας Εσόδων αποκαλύπτει ότι στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβάλουν οι φορολογούμενοι το 2014 μέσω του Διαδικτύου (για τα εισοδήματα του 2013), οι κωδικοί που αφορούν στα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, στους παρακρατηθέντες φόρους μισθωτών υπηρεσιών, στους τόκους καταθέσεων, στις αμοιβές ελεύθερων επαγγελματιών και στους φόρους που παρακρατήθηκαν από τις αμοιβές αυτές θα είναι προσυμπληρωμένοι.

 

Ταυτόχρονα, η νέα εφαρμογή για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων θα υπολογίζει αυτόματα τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες, τα Ι.Χ. αυτοκίνητα, τα σκάφη αναψυχής, τις πισίνες και τα αεροσκάφη, με βάση τα δεδομένα που έχουν ήδη καταχωριστεί για τα περιουσιακά αυτά στοιχεία, από τα προηγούμενα έτη, καθώς επίσης και με βάση τυχόν νέα δεδομένα που θα χρειαστεί να εισαγάγουν οι φορολογούμενοι.

 

Ο κ. Θεοχάρης αποκαλύπτει επίσης ότι μέχρι σήμερα έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις σε 15.000 φορολογουμένους για μη καταβολή ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο συνολικού ύψους άνω των 4 δισ. ευρώ και ότι στις ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής που τέθηκαν σε ισχύ από το περασμένο καλοκαίρι έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής πάνω από 130.000 οφειλέτες για χρέη συνολικού ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, από τα οποία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους εκτιμάται ότι θα έχουν εισπραχθεί περίπου 130 εκατ. ευρώ.

 

Προαναγγέλλει δε «βελτιωτικές κινήσεις» προκειμένου να μπορέσουν να ενταχθούν στις ρυθμίσεις ακόμη πιο πολλοί οφειλέτες, οι οποίοι, «για τυπικούς ή άλλους λόγους», δεν μπορούν αυτή τη στιγμή να υπαχθούν. Διευκρινίζει επίσης ότι όσοι οφειλέτες αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα λόγω κατασχέσεων που επιβάλλονται σε τακτικά καταβαλλόμενα ποσά εισοδημάτων τους, όπως τα ενοίκια, μπορούν να ζητήσουν από τους εφόρους να μειωθούν τα ποσά που κατάσχονται.

 

Ολοι γνωρίζουμε πλέον ότι η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου για να διασφαλίσει τα έσοδα που χρειάζεται ο Κρατικός Προϋπολογισμός προκειμένου να μη χρειαστεί να ληφθούν νέα φοροεισπρακτικά μέτρα. Στο πλαίσιο αυτό, ποιες κατηγορίες φορολογουμένων σκοπεύετε να ελέγξετε κατά προτεραιότητα και ποιες μεθόδους θα εφαρμόσετε για να υποχρεώσετε όσους παρανομούν να πληρώσουν αυτά που πραγματικά οφείλουν στην εφορία;

 

Οι προτεραιότητες που βάζουμε είναι αυτές που μπορούν να φέρουν το γρηγορότερο αποτέλεσμα. Συνεπώς, κοιτάμε, με μεγαλύτερη έμφαση, τις λίστες των εμβασμάτων τις οποίες έχουμε στη διάθεσή μας. Ξέρετε ότι πρόσφατα με την αλλαγή του νόμου έχουμε δικαίωμα να κάνουμε στοχευμένο, προσωρινό και γρήγορο έλεγχο, εστιάζοντας σ’ αυτές τις περιπτώσεις και όχι στα υπόλοιπα στοιχεία του φορολογουμένου, ώστε να φέρουμε ένα γρήγορο αποτέλεσμα και να αξιοποιήσουμε τα στοιχεία αυτά. Προφανώς, θα εστιάσουμε σε φορολογουμένους που δεν είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι, σε επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, στις οποίες είναι ευκολότερο να εντοπιστεί φοροδιαφυγή, ώστε να έχουμε -όπως είπαμε αρχικά- ένα πιο γρήγορο αποτέλεσμα, το οποίο στη συνέχεια θα πλαισιωθεί και από άλλες ενέργειες οι οποίες θα έχουν έναν πιο μόνιμο χαρακτήρα.

 

– Οι μέθοδοι που θα χρησιμοποιήσετε έχουν να κάνουν και με την ενεργοποίηση των διαδικασιών έμμεσου προσδιορισμού του εισοδήματος;

 

Πράγματι, οι έμμεσες τεχνικές ελέγχου είναι τεχνικές οι οποίες έχουν ξεκινήσει να χρησιμοποιούνται, θα ενεργοποιηθούν με κάποιες εγκυκλίους που οριστικοποιούμε τις επόμενες μέρες, ακόμα πιο έντονα, και θεωρούμε ότι σε αρκετές περιπτώσεις μπορούν να έχουν ένα καλύτερο αποτέλεσμα σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους ελέγχου που είχαμε μέχρι τώρα.

 

Πόσα έσοδα έχει φέρει μέχρι σήμερα στα δημόσια ταμεία η ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και πόσοι οφειλέτες έχουν υπαχθεί;

 

Αυτή τη στιγμή έχουν περίπου υπαχθεί γύρω στους 130.000 με 140.000 οφειλέτες με ρυθμισμένο ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ και μέχρι τέλους του έτους εκτιμούμε ότι θα ξεπεράσουμε τα 130 εκατ. ευρώ εισπράξεις από τις ρυθμίσεις.

 

– Δεν έχετε διαπιστώσει κάποιες αδικίες και δυσλειτουργίες κατά την εφαρμογή των πρόσφατων ρυθμίσεων για τα ληξιπρόθεσμα χρέη; Ποιες τροποποιήσεις και βελτιώσεις σκοπεύετε να επιφέρετε;

 

Προσπαθούμε όσο μπορούμε να αυτοματοποιήσουμε τις διαδικασίες και η ενημέρωση να γίνεται το συντομότερο δυνατό. Τις επόμενες μέρες θα αυτοματοποιηθεί και η διαδικασία των εισπράξεων από τις τράπεζες, ώστε να φαίνονται κι αυτές στο τέλος της επόμενης μέρας, που παίρνουμε το αρχείο από τις τράπεζες, και να ενημερώνονται άμεσα τα στοιχεία για τα χρέη των φορολογουμένων.Από την άλλη, υπάρχουν ενδεχομένως και κάποιες αλλαγές που θα θέλαμε να κάνουμε στις ρυθμίσεις, αλλαγές όμως που δεν είναι σημαντικές με την έννοια ότι θα αλλάζουν τη φιλοσοφία των ρυθμίσεων. Να μην περιμένει ο κόσμος δηλαδή δραματικές αλλαγές στις ρυθμίσεις. Οπου όμως μπορούμε να σκεφτούμε βελτιωτικές κινήσεις που θα επιτρέψουν σε κάποιους περισσότερους, που για τυπικούς ή άλλους λόγους, δεν μπορούνε να υπαχθούν στη ρύθμιση, θα κοιτάξουμε να τους βάλουμε κι αυτούς μέσα στη διαδικασία αυτή. Αυτό όμως είναι κάτι ανοιχτό ακόμα και δεν μπορώ να πω κάτι συγκεκριμένο, προς ποια κατεύθυνση μπορούμε να κινηθούμε. Ομως, είναι κάτι που το έχουμε στο μυαλό μας.

 

– Θα υπάρξουν αλλαγές το 2014 στη διαδικασία υποβολής και στα έντυπα των φορολογικών δηλώσεων; Πότε θα κληθούμε να υποβάλουμε τις δηλώσεις και πώς θα γίνεται πλέον η εκκαθάριση;

 

Είναι δεδομένο ότι φέτος είχαμε αρκετά ζητήματα σε σχέση με την υποβολή των δηλώσεων. Ως αποτέλεσμα… θέλουμε να ενημερώσουμε τον κόσμο τον τρέχοντα μήνα για όλο το ημερολόγιο των δηλώσεων, πότε θα ανοίξουν και πότε θα κλείσουν οι δηλώσεις, καθώς και των πληρωμών. Αυτό θα επιτρέψει έναν καλύτερο προγραμματισμό για όλους, και τους επαγγελματίες του κλάδου των λογιστών και τους φορολογουμένους, ώστε να μην παρατηρηθούν οι δυσλειτουργίες του παρελθόντος.
Θα πρέπει να πούμε ότι, όπως έχουν τα πράγματα με τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, δεν υπάρχει καν η δυνατότητα της παράτασης και συνεπώς οι ημερομηνίες, ανεξαρτήτως της ικανότητας του συστήματος να αντεπεξέλθει την τελευταία μέρα που συνήθως όλοι πηγαίνουμε, δεν υπάρχει δυνατότητα να παραταθούν παρά μόνο με αλλαγή του νόμου. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουμε τις παρατάσεις του παρελθόντος και θα πρέπει κάθε φορολογούμενος να κάνει μια προσπάθεια να μην πάει τελευταία μέρα, γιατί δεν θα αναγνωρισθεί αυτό ως ελαφρυντικό για να δοθεί μια παράταση, όπως γινόταν στο παρελθόν. Αυτό, λοιπόν, γίνεται για να ξέρουμε από πριν όλοι ποιο θα είναι το πλαίσιο της επόμενης χρονιάς.

 

Βεβαίως, η δημοσιοποίηση των ημερομηνιών δημιουργεί την υποχρέωση της διοίκησης να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του χρονοδιαγράμματος που ανακοινώνει.Επιπλέον, κοιτάμε πώς μπορούμε να κάνουμε τη διαδικασία όσο γίνεται πιο εύκολη και ανώδυνη, πράγμα που σημαίνει ότι θα ζητήσουμε να συμπληρωθούν τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις μέσω των βεβαιώσεων που θα παραλάβουμε ηλεκτρονικά από τις επιχειρήσεις και τα ασφαλιστικά ταμεία και συνεπώς με αυτόν τον τρόπο θα απλοποιήσουμε πάρα πολύ τη διαδικασία για όσους έχουν ως κύρια ποσά εισοδήματος μισθούς και συντάξεις.Επίσης θα προσπαθήσουμε να συμπληρώσουμε και τους παρακρατηθέντες και προκαταβληθέντες φόρους που αντιστοιχούν σε εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις και ελευθέρια επαγγέλματα, που είναι παρόμοιες οι βεβαιώσεις με αυτές των μισθών και των συντάξεων, ώστε να απλοποιήσουμε τη διαδικασία και να την κάνουμε όσο πιο ομαλή γίνεται.

 

Βλέπουμε ότι στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων τα στοιχεία συμφωνούν, συνεπώς ο πολύς κόσμος θα δει τη διαδικασία αυτή ως μια μεγάλη βελτίωση στο χρόνο συμπλήρωσης της δήλωσης. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν λάθη, θα κοιτάξουμε ποια διαδικασία, έστω για τον πρώτο χρόνο που εισάγουμε αυτή την καινοτομία, θα μπορέσει να μην οδηγήσει σε πολλά προβλήματα και καθυστερήσεις γι’ αυτούς στους οποίους τα στοιχεία δεν συμφωνούν μεταξύ των επιχειρήσεων κι αυτών που έχουν οι ίδιοι.Εχουμε βάλει νέους κωδικούς για την άμεση ανάρτηση των τόκων των καταθέσεων των τραπεζών, για τη συμπλήρωση των μερισμάτων των πλοιοκτητριών εταιριών, δηλαδή προετοιμαζόμαστε -όσο μπορούμε- για την αυτοματοποίηση των διαδικασιών και τη μείωση του βάρους.

 

Το τελευταίο πράγμα που προσπαθούμε να κάνουμε φέτος είναι να δώσουμε όλα τα στοιχεία ανάλυσης, ώστε να υπολογιστούν τα τεκμήρια αυτόματα από το σύστημα και να μη χρειάζεται ο φορολογούμενος να μπαίνει στη διαδικασία υπολογισμού των τεκμηρίων. Παραδίδοντας τα στοιχεία που έχουμε για παράδειγμα για ένα σκάφος, το τεκμήριο να υπολογίζεται αυτόματα χωρίς να χρειαστεί να πάει ο φορολογούμενος σε κάποιον ειδικό για να υπολογίσει σωστά το τεκμήριο.
Τα ποσά των τεκμηρίων θα εμφανίζονται στις δηλώσεις εφόσον είναι συμπληρωμένα, δηλαδή γνωστά όλα τα στοιχεία που έχουν σχέση με το αντικείμενο το οποίο δημιουργεί το τεκμήριο.

 

– Τα ποσά των τεκμηρίων θα είναι, δηλαδή, προσυμπληρωμένα με βάση τα στοιχεία που έχουν δηλωθεί από τα προηγούμενα έτη ή θα πρέπει να «περιμένει» το σύστημα να συμπληρώσει ο φορολογούμενος από την αρχή τα στοιχεία για να βγάζει δίπλα το ποσό του τεκμηρίου;

 

Στις περιπτώσεις που ένας επιμέρους κωδικός δεν είχε συμπληρωθεί το προηγούμενο έτος αλλά πρέπει να συμπληρωθεί τώρα θα πρέπει ο φορολογούμενος να τον συμπληρώσει για να υπολογιστεί αυτόματα το ποσό του τεκμηρίου και να εμφανιστεί στη δήλωση. Εφόσον όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για τον υπολογισμό του τεκμηρίου είναι ήδη προσυμπληρωμένα, τότε αυτόματα θα εμφανίζεται και το αντίστοιχο ποσό του τεκμηρίου. Για τους κωδικούς που είχαν συμπληρωθεί τις προηγούμενες χρονιές θα είναι προσυμπληρωμένα τα στοιχεία όπως τα είχαμε δει τα τελευταία χρόνια.

 Εχουν ασκηθεί 15.000 ποινικές διώξεις για χρέη 4 δισ. ευρώ– Εχει εφαρμοστεί το μέτρο της άσκησης ποινικών διώξεων για μη καταβολή χρεών προς το Δημόσιο; Σε πόσες περιπτώσεις εφαρμόστηκε και για τι ποσά χρεών;
 
Πράγματι, είναι ένα μέτρο το οποίο έχει εφαρμοστεί. Είναι υποχρέωση του εφόρου, δεν είναι καν στη διακριτική του ευχέρεια. Τα ποσά των χρεών για τα οποία επιβάλλεται το μέτρο είναι τυπικά από 5.000 ευρώ και πάνω, προφανώς οι περισσότερες των περιπτώσεων είναι μεγαλύτερα ποσά, όμως ισχύει και για μικρότερα ποσά. Συνολικά, στα τρία πρώτα τρίμηνα του 2013, έχουμε γύρω στις 15.000 περιπτώσεις που έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για συνολικό ποσό 4 δισ. ευρώ και πάνω, οπότε βλέπετε περιπτώσεις που είναι υψηλά τα ποσά.
 
 
Μείωση στα ποσά των κατασχέσεων, εφόσον υπάρχει οικονομική αδυναμία– Κατά το πρόσφατο παρελθόν σημειώθηκαν περιστατικά κατασχέσεων ποσών μισθών και συντάξεων από τραπεζικούς λογαριασμούς για χρέη προς το Δημόσιο, χωρίς να τηρηθεί το ακατάσχετο όριο των 1.000 ευρώ. Κι αυτό διότι οι φορολογικές αρχές δεν γνώριζαν ότι τα ποσά στους συγκεκριμένους λογαριασμούς είναι μισθοί και συντάξεις αλλά τα αντιμετώπισαν ως «καταθέσεις». Εσείς με ποιον τρόπο σκοπεύετε να διασφαλίσετε τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους-οφειλέτες του Δημοσίου από τέτοια περιστατικά παραβίασης των δικαιωμάτων τους;
 
Πράγματι, έχετε δίκαιο, στο παρελθόν έχει παρατηρηθεί αυτό το φαινόμενο. Κατ’ αρχάς, είναι υποχρέωση των τραπεζών να τηρήσουν αυτό το ακατάσχετο και, ενδεχομένως, χρειάζεται κάποια συνεργασία με την τράπεζα του καθενός οφειλέτη ώστε (η τράπεζα) να ενημερωθεί και να ξέρει ποιος είναι ο λογαριασμός μισθοδοσίας, στον οποίο θα πρέπει να τηρεί αυτό το ακατάσχετο. Από κει και πέρα, σε περιπτώσεις που υπάρχει μια κατάσχεση, ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα να απευθυνθεί στην εφορία και να μειώσει το ποσό της κατάσχεσης αυτής, εφόσον υπάρχει οικονομική αδυναμία η οποία μπορεί να αποδειχθεί στον έφορο. Μιλάμε, βέβαια, κυρίως για περιπτώσεις κατάσχεσης οι οποίες είναι εις χείρας τρίτου, όπως είναι ένας ενοικιαστής, ώστε να έχει νόημα να μειωθεί το ύψος του ποσού αυτού.
 
Για το θέμα αυτό μπορεί η εφορία να δώσει σε κάθε φορολογούμενο περισσότερες οδηγίες.Ο νόμος προβλέπει, σε περιπτώσεις κατάσχεσης εις χείρας τρίτου, τη μείωση του ποσού της κατάσχεσης στην περίπτωση που αποδειχθεί η οικονομική αδυναμία. Επειδή τα ποσά της κατάσχεσης στις τράπεζες γίνονται μία φορά, συνήθως δεν υπάρχει δυνατότητα μείωσης. Οταν όμως υπάρχει περιοδικότητα στις κατασχέσεις όπως π.χ. στα νοίκια που κάθε μήνα κατάσχεται το ποσό, μπορεί να γίνει κάποια μείωση αυτού του ποσού στις περιπτώσεις αυτές.