Οι αλλαγές που έρχονται σε φόρους και πρόστιμα
Δυο μήνες μετά την ενεργοποίηση των ανατροπών στη φορολογία εισοδήματος και τις φορολογικές διαδικασίες και τα κενά, τα λάθη, οι παραλείψεις και οι «γκρίζες ζώνες» παραμένουν, έχοντας οδηγήσει στα όρια νευρικής κρίσης φορολογούμενους, εφοριακούς, λογιστές, συμβολαιογράφους, επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες.
Το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να βάλει «τάξη» στο φορολογικό χάος, που έχει δημιουργηθεί με διατάξεις που έχουν ψηφισθεί από τον Ιούλιο του 2013, με ένα ακόμη φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή τις επόμενες ημέρες και θα προβλέπει διορθώσεις, μεταξύ άλλων, στα εξής «μέτωπα»:
1. Φόρος υπεραξίας ακινήτων.Το τελευταίο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει:
- Εξαίρεση από τον φόρο για τα ακίνητα που διακρατήθηκαν για διάστημα μεγαλύτερο των 25 ετών.
- Αφορολόγητο 25.000 ευρώ για ακίνητα που πωλούνται πέντε χρόνια μετά την απόκτησή τους.
- Ο υπολογισμός του φόρου θα γίνεται με βάση το πραγματικό τίμημα και όχι την αντικειμενική αξία.
- Απομείωση της υπεραξίας με βάση «συντελεστή αποπληθωρισμού». Ο συντελεστής θα προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και θα περιορίζει την υπεραξία που προκύπτει μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής κτήσης.
- Με «μαθηματικό τύπο» ο υπολογισμός του φόρου σε περίπτωση που δεν μπορεί να προσδιοριστεί η τιμή κτήσης του ακινήτου.
2. Μείωση προστίμων. Η πρόταση του υπουργείου προβλέπει μείωση έως 80% των προστίμων για την εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων και για τη μη έκδοση αποδείξεων. Οι αλλαγές στα πρόστιμα θα ισχύσουν αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2014. Ειδικότερα:
Μειώνεται στα 250 ευρώ από 1.000 ευρώ το πρόστιμο που προβλέπεται για τους επιτηδευματίες και τις επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία (πρώην βιβλία Β΄ κατηγορίας).
Μειώνεται στα 500 ευρώ από 2.500 ευρώ το πρόστιμο που επιβάλλεται σε όσους τηρούν διπλογραφικά βιβλία (πρώην βιβλία Γ΄ κατηγορίας).
Για τις αποδείξεις που δεν εκδίδονται, θα καθιερωθεί πλαφόν στο ύψος του προστίμου, το οποίο θα οριστεί στις 30.000 ευρώ.
3. Παρακράτηση φόρου. Διορθωτικές παρεμβάσεις αναμένεται να γίνουν σε μεγάλο αριθμό διατάξεων του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που καθορίζουν τους συντελεστές παρακράτησης φόρου από διάφορες κατηγορίες αμοιβών. Αιτία η διαπίστωση ότι κάθε απόπειρα εφαρμογής των συγκεκριμένων διατάξεων, οι οποίες κανονικά θα έπρεπε να είχαν τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2014, προκαλεί τεράστια προβλήματα στη λειτουργία χιλιάδων επιχειρήσεων. Τα προβλήματα εστιάζονται, ειδικότερα, στην εφαρμογή της γενικευμένης διάταξης του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος με την οποία προβλέπεται η παρακράτηση φόρου 20% από όλες τις αμοιβές για δικαιώματα (royalties), από όλες τις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, τις αμοιβές διοίκησης, τις αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως αν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα, όταν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό πρόσωπο.
Ειδικότερα, όσον αφορά την παρακράτηση φόρου 20% από τις αμοιβές για δικαιώματα (royalties) διαπιστώθηκε ότι δημιουργεί προβλήματα ρευστότητας σε ολόκληρους κλάδους επιχειρήσεων που πωλούν, διαχειρίζονται ή εκμισθώνουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί λογοτεχνικού, καλλιτεχνικού ή επιστημονικού έργου, συμπεριλαμβανομένων των κινηματογραφικών και τηλεοπτικών ταινιών, μαγνητοταινιών για ραδιοφωνικές εκπομπές και αναπαραγωγής βιντεοκασετών, λογισμικού για εμπορική εκμετάλλευση ή προσωπική χρήση, διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, εμπορικών σημάτων, προνομίων κ.ά. Η παρακράτηση φόρου 20% αποστερεί τεράστια ρευστότητα από τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν πολύ χαμηλά περιθώρια κέρδους και δεν είναι σε θέση να προκαταβάλουν στην εφορία ένα τόσο υψηλό ποσοστό επί του τζίρου τους.
4. Αλλαγές στο σύστημα απόδοσης του ΦΠΑ. Αποσυνδέεται η υποβολή της περιοδικής δήλωσης από την καταβολή του φόρου. Το νέο σύστημα θα προβλέπει ότι η χρεωστική περιοδική δήλωση ΦΠΑ θα υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέχρι την 20ή την 26η μέρα του μήνα που έπεται της τρίμηνης ή μηνιαίας φορολογικής περιόδου, χωρίς την ταυτόχρονη καταβολή κανενός ποσού, ούτε καν των 10 ευρώ. Ωστόσο, το οφειλόμενο ποσό φόρου θα βεβαιώνεται αυτόματα με την υποβολή της δήλωσης. Η εξόφληση της πρώτης δόσης που αντιστοιχεί στο 50% του οφειλόμενου ποσού ή η ολοσχερής καταβολή του οφειλόμενου ποσού θα πρέπει να γίνεται μερικές μέρες αργότερα, στο τέλος του μήνα υποβολής της περιοδικής δήλωσης, είτε στις τράπεζες είτε στα ΕΛΤΑ. Για τον σκοπό αυτό θα εκδίδεται «Ταυτότητα Οφειλής».
5. Φορολογία αγροτών. Βελτιώσεις στο καθεστώς φορολόγησης των αγροτών (απαλλαγή όλων των αγροτών από την τήρηση βιβλίων, υποχρέωση υποβολής μιας ετήσιας δήλωσης ΦΠΑ, υποβολή συγκεντρωτικής κατάστασης μια φορά το χρόνο, πλήρης απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος, μείωση στο 27,5% της προκαταβολής φόρου για το 2015).
6. Κατασχέσεις. Αύξηση του ακατάσχετου μισθών και συντάξεων για οφειλές προς το Δημόσιο στα 1.500 ευρώ από 1.000 ευρώ. Επίσης, δεν θα γίνονται πλέον κατασχέσεις για ληξιπρόθεσμες οφειλές έως 500 ευρώ.
7. Συμψηφισμός χρεών. Συμψηφισμός απαιτήσεων των πολιτών από όλο το δημόσιο τομέα με οφειλές τους προς όλο το δημόσιο τομέα (Γενική Κυβέρνηση). Αυτό σημαίνει ότι θα είναι δυνατό να συμψηφίζονται πάσης φύσεως απαιτήσεις φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων από υπουργεία, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και δήμους με οφειλές φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Χάος
Καμία απόφαση ακόμη για αποδείξεις – τόκους καταθέσεων
Μισθωτοί και συνταξιούχοι δεν γνωρίζουν ακόμα ποιες αποδείξεις θα πρέπει να συγκεντρώσουν φέτος. Σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, μόνο οι αποδείξεις από σούπερ μάρκετ και πρατήρια καυσίμων θα μετράνε στο 50% της αξίας τους, ενώ για τις υπόλοιπες αποδείξεις δεν θα υπάρξει καμιά αλλαγή.
Σημειώνεται ότι ο νόμος για τις αποδείξεις τροποποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και ακόμη δεν έχει εκδοθεί απόφαση με την οποία να περιγράφονται αναλυτικά ποιες αποδείξεις υπολογίζονται και πόσο. Επίσης, ακόμα δεν έχει αποφασισθεί αν οι τόκοι καταθέσεων που θα δηλωθούν στη φορολογική δήλωση θα είναι από το πρώτο ευρώ ή θα εφαρμοστεί και φέτος το όριο των 250 ευρώ. Οι σκέψεις που υπάρχουν τώρα στο υπουργείο Οικονομικών είναι οι τόκοι να μη δηλώνονται από το πρώτο ευρώ, αλλά όταν υπερβαίνουν τα 250 ευρώ, όπως ίσχυε και στις περσινές φορολογικές δηλώσεις.