Επαναφορά στα προ κρίσης επίπεδα του ελληνικού ΑΕΠ «υπόσχεται» το νέο ΕΣΠΑ, σύμφωνα με το Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-2020 που κατατέθηκε επισήμως στις Βρυξέλλες από το υπουργείο Ανάπτυξης. Προβλέπει ότι  θα ανακτηθούν τα 40 δισ. ευρώ του ΑΕΠ που χάθηκαν στη διάρκεια της κρίσης έως το 2020.

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν  από 226 δισ. ευρώ το 2009 υποχώρησε στα 183,48 δισ. ευρώ πέρυσι και σύμφωνα με τις προβλέψεις του ΥΠΟΙΚ στις οποίες βασίστηκε το νέο ΕΣΠΑ, θα φτάσει έως τα 223 δισ. ευρώ το 2020. Οι δημόσιες επενδύσεις (Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου Γενικής Κυβέρνησης) από 4 δισ. ευρώ το 2013 θα αυξάνονται ετησίως σε 4,46 δισ. ευρώ έως το 2020.

Η κρίση όμως θα αφήσει τα σημάδια της: Αναμένεται  μείωση αριθμού ατόμων σε κατάσταση ή σε κίνδυνο φτώχειας ή αποκλεισμού κατά 450 εκατομμύρια έως το 2020. Μόνο που τόση περίπου ήταν η ετήσια αύξηση το 2012 (για τότε υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία) και έτσι η επιστροφή της κοινωνίας στις προ κρίσεως κοινωνική κατάσταση θα πάρει πολύ καιρό (από 3.046.000 ατομα σε κίνδυνο φτώχειας το 2008 φτάσαμε σε 3.795.100  το 2012).

Προβλέψεις νέου ΕΣΠΑ

Στόχοι 2020 του νέου ΕΣΠΑ

 

Σημ: Ο στόχος για επενδύσεις σε έρευνα πρόκειται ύστερα από πρόταση της ελληνικής πλευράς να ανέλθει στο 1,2% στο πλαίσιο του αναθεωρημένου προγράμματος και σύμφωνα με το υπουργείο στηρίζεται σε συγκεκριμένες βασικές παραδοχές και υποθέσεις που αφορούν στους πόρους του ΕΣΠΑ 2014-20, που θα δαπανηθούν κατά το 2020 σε σχέση με αυτούς που δαπανήθηκαν στο έτος βάσης, καθώς και σημαντική αύξηση τόσο των ιδιωτικών δαπανών Ε&Τ όσο και των δημοσίων το 2020. Σημειώνεται ότι ο στόχος αφορά τη συνολική εθνική προσπάθεια και δεν αποτελεί στόχο του ΕΣΠΑ 2014-2020, καθώς οι σχετικές δαπάνες των ΕΔΕΤ στις συνολικές αποτελούν λιγότερο από το 15% των συνολικών.
 
Εμπροσθοβαρές το νέο ΕΣΠΑ
 
Όπως αναφέρεται στο κείμενο, λόγω της σοβαρής οικονομικής κατάστασης που αντιμετωπίζει η χώρα, μια καθυστερημένη έναρξη των έργων/δράσεων του ΕΣΠΑ 2014-2020 θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε μέσο, παρά το ότι κάτι τέτοιο είναι σύνηθες φαινόμενο για την έναρξη υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο (νέες δομές, νέες διαδικασίες κλπ). Αντίθετα, θα πρέπει να επιτευχθεί μία ταχεία έναρξη της απορρόφησης, προκειμένου η χρηματοδότηση για τα έτη 2014 και 2015, μαζί με την τρέχουσα χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2007-2013, να διατηρήσει την ένταση της οικονομικής δραστηριότητας σε ένα σταθερό και ει δυνατόν αυξημένο επίπεδο σε σχέση με το 2013.

Οι δράσεις  που είναι δυνατόν να προκαλέσουν αυξημένες οικονομικές ροές κατά τα πρώτα χρόνια υλοποίησης του νέου ΕΣΠΑ είναι κατά κύριο λόγο δράσεις που ήταν ενταγμένες στην προγραμματική περίοδο 2007-2013, των οποίων καθυστέρησε η υλοποίηση λόγω των συνεπειών της κρίσης. Υψηλή προτεραιότητα θα δοθεί επίσης στην υλοποίηση κατά τα πρώτα έτη και όσων νέων έργων και δράσεων συνδυάζουν ετοιμότητα υλοποίησης και στόχευση στις στρατηγικές επιλογές του νέου αναπτυξιακού υποδείγματος του ΕΣΠΑ όπως :

·           Έργα/Δράσεις που αφορούν στην ανταγωνιστική, καινοτόμο και εξωστρεφή επιχειρηματικότητα (π.χ. ενίσχυση στοχευμένων κατηγοριών ΜΜΕ, δίδοντας κατά το δυνατόν προτεραιότητα σε επενδυτικές επιλογές που είναι απόρροια των διαδικασιών της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3), δράσεων έρευνας τεχνολογίας και καινοτομίας, κλπ)

·           Έργα/Δράσεις που αφορούν σε μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες θα διευκολύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα.

·           Έργα ΤΠΕ, συμπεριλαμβανομένων αυτών για ευρυζωνικές υποδομές και για την προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Έργα που θα συνδέονται με τεχνολογίες πληροφορικής, που αναβαθμίζουν την ανταγωνιστικότητα της χώρας (πχ. κτηματολόγιο), μειώνουν το κόστος λειτουργίας του Δημόσιου Τομέα και εκσυγχρονίζουν τη λειτουργία του.

·           Έργα/δράσεις που ανταποκρίνονται στις κοινοτικές πολιτικές για την προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. βιολογικοί καθαρισμοί/υδρεύσεις/αποχετεύσεις/διαχείριση απορριμμάτων).

   Έργα που συμβάλουν στην ολοκλήρωση των βασικών προτεραιοτήτων των  Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών.

·           Έργα εξοικονόμησης Ενέργειας, όπως το «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ», μείωσης εκπομπών ρύπων / ανάπτυξης καθαρών αστικών συγκοινωνιών.

·           Έργα/δράσεις που αφορούν σε θέματα απασχόλησης, κοινωνικού αποκλεισμού και φτώχειας.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις σχετικές δράσεις που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ, προτεραιότητα θα δοθεί σε αυτές που θα παρουσιάζουν τα ακόλουθα κύρια χαρακτηριστικά:

·           Θα είναι στοχευμένες σε ομάδες που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες πρόσβασης και παραμονής στην αγορά εργασίας (π.χ μακροχρόνια άνεργοι, νέοι ΝΕΕΤs),

·           Θα απαντούν στην ανάγκη σύνδεσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και αναβάθμισης του θεσμού της μαθητείας,

·           Θα έχουν μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο,

·           Θα παρουσιάζουν ωριμότητα υλοποίησης, καθώς οι περισσότερες θα αφορούν σε εφαρμογή «καλών πρακτικών» που υλοποιήθηκαν και κατά την περίοδο 2007-2013.
 
Προτεραιότητα στους κλάδους του νέου αναπτυξιακού σχεδίου
 
Οι κλάδοι στους οποίους θα δοθεί προτεραιότητα και αναμένεται να έχουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή στην οικονομική μεγέθυνση είναι ο τουρισμός, η ενέργεια και το αγρο-διατροφικό σύστημα. Άλλοι τομείς με ανοδική πορεία, όπως οι υδατοκαλλιέργειες, οι εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας, η δημιουργική αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και η σύγχρονη ελληνική δημιουργία, η φαρμακευτική βιομηχανία, η πληροφορική και οι επικοινωνίες, η διαχείριση των απορριμμάτων, το εμπόριο και οι υπηρεσίες εμπορευματικών μεταφορών επιδιώκεται επίσης να συμμετέχουν διακριτά στη μεγέθυνση.

Προτεραιότητα δίδεται επίσης στην έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη,  στην εκπαίδευση και η διαρκής κατάρτιση, στον τομέα της ενέργειας, και σε μια αποτελεσματική και αποδοτική δημόσια διοίκηση, βασισμένη στις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, θα στηρίξει σε σημαντικό βαθμό τη μετάβαση της ελληνικής οικονομίας προς το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα.