Πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Με το άρθρο 54Α του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), που προστέθηκε με το άρθρο 9 του ν. 4223/2013 ορίζεται ότι:
«Είναι αυτοδικαίως άκυρη κάθε υποσχετική ή εκποιητική δικαιοπραξία με την οποία συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται, από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται από το συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό της Φορολογικής Διοίκησης, με το οποίο πιστοποιείται ότι το ίδιο ακίνητο, με τα ίδια στοιχεία, περιλαμβάνεται στη δήλωση Ενιαίου Φόρου
Ιδιοκτησίας Ακινήτων, καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει, ή νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για το συγκεκριμένο ακίνητο και έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις, έχει ρυθμίσει ή έχει νόμιμα απαλλαγεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα πέντε (5) προηγούμενα έτη.
Αυτοδικαίως άκυρος είναι ο συμβολαιογραφικός τίτλος και για τη σύνταξη κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού.
Οι φύλακες μεταγραφών και οι προϊστάμενοι των κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται να αρνηθούν τη μεταγραφή ή την καταχώρηση στα κτηματολογικά βιβλία συμβολαιογραφικού εγγράφου, με το οποίο συστήνονται, μεταβάλλονται, αλλοιώνονται ή μεταβιβάζονται από οποιαδήποτε αιτία δικαιώματα επί ακινήτου ή παρέχεται δικαίωμα προσημείωσης ή υποθήκης σε αυτό, αν δεν μνημονεύεται και δεν επισυνάπτεται το πιστοποιητικό της προηγούμενης παραγράφου. Το προηγούμενο εδάφιο ισχύει και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της κατακυρωτικής έκθεσης επί εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για τη μεταγραφή ή καταχώρηση της αποδοχής κληρονομιάς.
Εάν δεν είναι δυνατή η επισύναψη στο συμβολαιογραφικό έγγραφο του πιστοποιητικού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού για τα πέντε (5)προηγούμενα της μεταβίβασης έτη, επισυνάπτεται για τα υπόλοιπα έτη το πιστοποιητικό του άρθρου 48 του ν. 3842/ 2010 (Α΄ 58) με το οποίο πιστοποιείται ότι το ίδιο ακίνητο, με τα ίδια στοιχεία, περιλαμβάνεται στη δήλωση φόρου ακίνητης περιουσίας (Φ.Α.Π.), καθώς και ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλει το Φ.Α.Π. για το συγκεκριμένο ακίνητο και ότι έχει καταβάλει τις ληξιπρόθεσμες δόσεις του Φ.Α.Π. ή έχει ρυθμίσει το Φ.Α.Π. για τα υπόλοιπα ακίνητα, για τα οποία είναι υπόχρεος για τα προηγούμενα έτη.»
Επίσης, είναι απαράδεκτη η συζήτηση εμπράγματης αγωγής ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια ενώπιον δικαστηρίου ή δημόσιας αρχής, αν δεν προσκομισθεί πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. χορηγείται για τα πέντε προηγούμενα έτη. Για το έτος 2014 χορηγείται πιστοποιητικό για τα έτη 2010 έως και 2013, επειδή σύμφωνα με το νόμο, εάν δεν είναι δυνατή η επισύναψη στο συμβολαιογραφικό έγγραφο του πιστοποιητικού του ΕΝ.Φ.Ι.Α. επισυνάπτεται για τα υπόλοιπα έτη το πιστοποιητικό του ΦΑΠ
Κατά τη μεταγραφή συμβολαιογραφικών εγγράφων που συντάχθηκαν μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013, δεν απαιτείται το πιστοποιητικό, με εξαίρεση τη μεταγραφή ή καταχώρηση αποδοχής κληρονομιάς.
Η μνημόνευση και η επισύναψη πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε αποδοχή κληρονομιάς απαιτείται από την 20η Ιανουαρίου 2014.
Στα νομικά πρόσωπα το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. χορηγείται χειρόγραφα.
Στα φυσικά πρόσωπα η λήψη του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., πραγματοποιείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου.
Στα φυσικά πρόσωπα χειρόγραφα χορηγείται:
σε αποβιώσαντες, στις περιπτώσεις που το ακίνητο περιγράφεται διαφορετικά από τον τρόπο αποτύπωσής του στο συμβολαιογραφικό έγγραφο στις δηλώσεις ΦΑΠ, σύμφωνα με εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών,
σε περιπτώσεις που υπάρχει ρύθμιση βεβαιωμένων οφειλών και πρέπει να καταβληθεί ο επιμεριστικά αναλογών φόρος,
στις περιπτώσεις που ο επιμεριστικά αναλογών φόρος παρακρατείται και αποδίδεται από το συμβολαιογράφο.
Αρμόδιος για τη χορήγηση του πιστοποιητικού με χειρόγραφη διαδικασία, είναι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ., που ήταν αρμόδιος για τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του αντίστοιχου έτους υποβολής
Αν ο φορολογούμενος απέκτησε ακίνητο ή είχε υποχρέωση δήλωσής του μετά την 1η Ιανουαρίου του έτους ή των ετών για τα οποία απαιτείται πιστοποιητικό, για το έτος ή τα έτη αυτά, αντί του πιστοποιητικού, υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, με την οποία ο φορολογούμενος δηλώνει το χρόνο απόκτησης ή υποχρέωσης δήλωσης του ακινήτου καθώς και ότι δεν είχε υποχρέωση να το συμπεριλάβει στη δήλωση φόρου ακίνητης περιουσίας του εν λόγω έτους, επισυνάπτοντας φωτοτυπία του
ίτλου κτήσης του ακινήτου ή του δικαιώματος επί ακινήτου ή οικοδομικής άδειας και εργολαβικού προσυμφώνου ή οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο παραστατικό, κατά περίπτωση.
Η υπεύθυνη δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίγραφα στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. Το ένα αντίγραφο επιστρέφεται θεωρημένο, προκειμένου να επισυναφθεί στο οικείο συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Σχετικές οι ΠΟΛ 1279/2013 και 1020/2014 Αποφάσεις Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.
Διαδικασία χορήγησης πιστοποιητικού
Α. Νομικά Πρόσωπα
Για να χορηγηθεί το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. το νομικό πρόσωπο υποβάλει αίτηση, στην οποία περιγράφεται το ακίνητο όπως θα αποτυπωθεί στο συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Αν διαφοροποιούνται τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου τότε, για να χορηγηθεί το πιστοποιητικό, πρέπει να υποβληθεί τροποποιητική δήλωση, με την οποία διορθώνονται τα στοιχεία του ακινήτου, να εκκαθαρισθεί και να πληρωθεί ο φόρος που τυχόν βεβαιωθεί.
Το ακίνητο ή το δικαίωμα επί ακινήτου, για το οποίο ζητείται η χορήγηση του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., περιγράφεται στην αίτηση, όπως θα αποτυπωθεί στο συμβολαιογραφικό έγγραφο, και το πιστοποιητικό χορηγείται, εφόσον τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου, βάσει των δηλώσεων ΦΑΠ, ταυτίζονται με αυτά της αίτησης.
Αν τα περιγραφικά στοιχεία δεν ταυτίζονται, επειδή το ν. π. ακολούθησε εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών που όριζαν άλλως, αφού ελεγχθεί και από τα προσκομισθέντα παραστατικά προκύψει ότι ορθώς έχει απεικονισθεί το ακίνητο, χορηγείται το πιστοποιητικό με τα στοιχεία του ακινήτου, όπως αναγράφονται στην αίτηση του νομικού προσώπου.
Β. Φυσικά Πρόσωπα
Το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. χορηγείται ηλεκτρονικά σε φυσικό πρόσωπο, ενεργό χρήστη των υπηρεσιών του Taxisnet.
Ηλεκτρονικό πιστοποιητικό εκδίδεται για κάθε Α.ΤΑ.Κ. χωριστά.
Αν το ακίνητο δεν έχει αποτυπωθεί ορθά στις δηλώσεις ΦΑΠ του φ. π., τότε το πιστοποιητικό χορηγείται ηλεκτρονικά, αφού υποβληθούν και εκκαθαρισθούν πρώτα τροποποιητικές δηλώσεις(μηχανογραφικά για τα έτη 2011-2013 και στη Δ.Ο.Υ. για το έτος 2010).
Αν τα περιγραφικά στοιχεία δεν ταυτίζονται, επειδή ο φορολογούμενος ακολούθησε εγκυκλίους του Υπουργείου Οικονομικών που όριζαν άλλως, το πιστοποιητικό ΕΝ.Φ.Ι.Α. χορηγείται χειρόγραφα, μετά από αίτησή τους. Το ακίνητο ή το δικαίωμα επί ακινήτου, για το οποίο ζητείται η χορήγηση του πιστοποιητικού ΕΝ.Φ.Ι.Α., περιγράφεται στην αίτηση, όπως θα αποτυπωθεί στο συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Αφού ελεγχθούν οι δηλώσεις ΦΑΠ και από τα προσκομισθέντα παραστατικά προκύψει ότι ορθώς έχει απεικονισθεί το ακίνητο, χορηγείται το πιστοποιητικό με τα στοιχεία του ακινήτου, όπως αναγράφονται στην αίτηση του φυσικού προσώπου.
Πιστοποιητικό επίσης προσκομίζεται, για μεταγραφή ή καταχώρηση της αποδοχής κληρονομιάς,από τον κληρονόμο και για τον αποβιώσαντα, εφόσον δεν έχει παρέλθει από το θάνατο του, το χρονικό διάστημα για το οποίο προβλέπεται η λήψη του πιστοποιητικού.
Δεν χορηγείται το πιστοποιητικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για δικαιώματα επί γηπέδων φυσικών προσώπων.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Στα φυσικά πρόσωπα το πιστοποιητικό χορηγείται είτε χειρόγραφα είτε μηχανογραφικά για όλα τα έτη.
Δεν μπορεί να είναι για κάποια έτη μηχανογραφικό και για κάποια άλλα χειρόγραφο.
Ο μόνος δυνατός συνδυασμός είναι πιστοποιητικό (είτε εξ ολοκλήρου χειρόγραφο είτε εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικό) και υπεύθυνη δήλωση.
Στις περιπτώσεις που πρέπει να υποβληθούν τροποποιητικές δηλώσεις για να χορηγηθεί το πιστοποιητικό, αυτό λαμβάνεται ηλεκτρονικά μετά την εκκαθάριση των τροποποιητικών δηλώσεων.