Σε εφαρμογή θέτει σταδιακά η κυβέρνηση το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς και τις ρυθμίσεις των «κόκκινων» στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων.

Ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού Γιώργος Σταθάκης, σε συνάντηση που είχε με τους δημοσιογράφους ανήγγειλε την κατάθεση στις επόμενες μέρες του νομοσχεδίου που θα προβλέπει την απαγόρευση διενέργειας πλειστηριασμών της κύριας κατοικίας, αλλά εφόσον οι δανειολήπτες πληρούν αθροιστικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις και καταβάλλουν δόσεις ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους. Μάλιστα, αναμένεται άμεσα να στείλει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το κείμενο, προκειμένου να πάρει τη σχετική γνωμοδότησή της.

Παράλληλα, ο κ. Σταθάκης προχωρεί τον σχεδιασμό της ρύθμισης των «κόκκινων» δανείων για τα φτωχά νοικοκυριά μέσα από τη δημιουργία Φορέα Διαχείρισης Κόκκινων Στεγαστικών Δανείων, για τους δανειολήπτες με υψηλότερα εισοδήματα αλλά και για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες που έχουν τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ.

Να σημειωθεί ότι από την 1η Ιανουαρίου του 2015 δεν υπήρχε καθεστώς προστασίας της κύριας κατοικίας. Αν και βέβαια, οι κορυφαίοι εκπρόσωποι των συστημικών τραπεζών είχαν διαβεβαιώσει ότι δεν θα προέβαιναν σε πλειστηριασμούς.

Οι δανειολήπτες για να διασώσουν τις κύριες κατοικίες τους είτε θα έπρεπε να έμπαιναν σε ρύθμιση του δανείου τους με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών, είτε αν μπορούσαν να αποδείξουν μόνιμη αδυναμίας αποπληρωμής, θα έπρεπε να προσφύγουν στον νόμο «Κατσέλη». Το τελευταίο νομοθετικό πλαίσιο της προστασίας της κύριας κατοικίας είχε καταρτιστεί από τον πρώην υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη και ίσχυε για όλο το 2014.

Η ρύθμιση εκείνη προέβλεπε την απαγόρευση των πλειστηριασμών υπό προϋποθέσεις και με την καταβολή συγκεκριμένων δόσεων. Ουσιαστικά οι διατάξεις που προωθεί ο κ. Σταθάκης «πατούν» σε εκείνες του κ. Χατζηδάκη, τις οποίες τότε είχε ανεχτεί η τρόικα μετά από επίπονες διαπραγματεύσεις. Η διαφορά είναι ότι τα όρια που ετοιμάζει ο υπουργός Οικονομίας είναι διευρυμένα σε σχέση με εκείνα του 2014.

Τέσσερις κατηγορίες ρυθμίσεων

Τέσσερις κατηγορίες ρυθμίσεων «κόκκινων» δανείων ετοιμάζει η κυβέρνηση με νομοθετικές διατάξεις, οι οποίες θα κατατίθενται σταδιακά στη Βουλή.

Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Οικονομίας, η πρώτη κατηγορία αφορά τα μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια των νοικοκυριών που βρίσκονται στο όριο της φτώχειας και η ρύθμισή τους θα γίνει μέσα από τη δημιουργία του Φορέα Διαχείρισης Κόκκινων Στεγαστικών Δανείων ή του Ταμείου Προστασίας Κύριας Κατοικίας.

Ο Φορέας αυτός θα ξεκινήσει να λειτουργεί με κεφάλαιο 3 δισ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά ο υπουργός Γιώργος Σταθάκης θα τα διεκδικήσει από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (σημειώνεται βέβαια ότι αυτά σύμφωνα με την πρόσφατη συμφωνία του Eurogroup θα δεσμευτούν από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFSF). Ο υπουργός θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς για το θέμα, παρουσιάζοντας την πρόταση.

Σκοπός είναι με τη δημιουργία του Φορέα να ξεπεραστούν κοινοτικά εμπόδια που έχουν οι τράπεζες για τη διαγραφή χρεών. Ο Φορέας θα αγοράσει περίπου 100.000 ενυπόθηκα δάνεια ύψους, σύμφωνα με εκτιμήσεις, κοντά στα 11 με 12 δισ. ευρώ, στο 50% της ονομαστικής τους αξίας. Οι τράπεζες θα πληρωθούν ουσιαστικά, με τα 3 δισ. ευρώ για το 1/4 της αξίας τους, αφού αυτές ήδη έχουν εγγράψει προβλέψεις ζημιών για το 50% με 55% της αξίας των συγκεκριμένων δανείων.

Στη συνέχεια ο Φορέας θα εξετάσει ανά περίπτωση τα δάνεια των φτωχών νοικοκυριών και ανάλογα θα αποφασίσει ευνοϊκές ρυθμίσεις π.χ. διαγραφή μέρους της οφειλής, επιμήκυνση δόσεων, χαμηλό επιτόκιο κ.λπ. Μόλις οι δανειολήπτες αρχίζουν να πληρώνουν ξανά, τότε ο Φορέας θα εισπράττει έσοδα και θα αποπληρώνει τις τράπεζες για το υπόλοιπο της οφειλής. Η διαδικασία αυτή, μέχρι να σχεδιαστεί και να πάρει την έγκριση των θεσμών θα κρατήσει έξι έως εννέα μήνες.

Η δεύτερη κατηγορία ρυθμίσεων θα αφορά μικρή ομάδα δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν σοβαρότατο πρόβλημα και έτσι προβλέπεται μία πρόωρη λειτουργία του Φορέα με λίγα χρήματα, τα οποία όμως δεν έχει διευκρινιστεί από πού θα βρεθούν.

Η τρίτη κατηγορία ρυθμίσεων δανείων έχει να κάνει με εκείνους που ανήκουν στην κατηγορία των μικρομεσαίων εισοδημάτων.

Ο υπουργός Οικονομίας προτίθεται να περάσει νομοθετική ρύθμιση που θα υποχρεώνει τις τράπεζες να εφαρμόζουν τις λύσεις διευθέτησης των δανείων του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών με συγκεκριμένο τρόπο ανά κατηγορία δανειοληπτών. Σήμερα ο Κώδικας δίνει το δικαίωμα στις τράπεζες να εφαρμόζουν όπως εκείνες κρίνουν τα εργαλεία ρύθμισης των δανείων. Οι διατάξεις που επιδιώκει να θεσπίσει ο κ. Σταθάκης θα προβλέπουν ουσιαστικά μία «ομαδοποίηση» των δανειοληπτών αντιστοιχίζοντας τους με καθορισμένες προτάσεις διευθέτησης.

Η τέταρτη κατηγορία ρυθμίσεων δανείων αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους μικρομεσαίους ελεύθερους επαγγελματίες με τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για βελτίωση του νόμου «Δένδια». Το υπουργείο Οικονομίας σκοπεύει σε αλλαγές των διατάξεών του, με παρόμοιο τρόπο όπως και με τα νοικοκυριά που έχουν μικρομεσαία εισοδήματα.

Δηλαδή να υποχρεώσει τις τράπεζες στην εφαρμογή συγκεκριμένων λύσεων διευθέτησης των χρεών των επιχειρήσεων. Θα διατηρηθούν τα κίνητρα για την «πακέτο» ρύθμιση χρεών προς τράπεζες και δημόσιο (εφορία και ασφαλιστικά ταμεία).

Τέλος το υπουργείο Οικονομίας αναμένει πρωτοβουλίες των τραπεζών για την αντιμετώπιση και των δανείων με ελβετικό φράγκο. Στην περίπτωση που αυτές δεν ληφθούν, τότε θα προβεί σε νομοθετική επίλυση του θέματος.

Πλειστηριασμοί

Απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί της πρώτης κατοικίας των δανειοληπτών, εφόσον πληρούν τα αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν θα ξεπερνά τις 300.000 με 350.000 ευρώ

• Το σύνολο της αξίας της ακίνητης περιουσίας θα είναι μέχρι τις 500.000 ευρώ.

• Οι καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς δεν θα είναι πάνω 30.000 ευρώ.

• Όσοι έχουν μηδενικό εισόδημα, δεν θα πληρώνουν καμία δόση στις τράπεζες.

• Όσοι έχουν εισόδημα (οικογενειακό) από 1 μέχρι 25.000 ευρώ θα πληρώνουν ως δόση το 10% του εισοδήματός τους.

• Όσοι έχουν εισόδημα (οικογενειακό) από 25.001 μέχρι 50.000 ευρώ θα πληρώνουν ως δόση το 20% του εισοδήματός τους.

Το νομοσχέδιο θα προστατεύει την κύρια κατοικία από τους πλειστηριασμούς μέχρι το τέλος του 2015.

Υπολογίζεται ότι οι εν δυνάμει κατοικίες για πλειστηριασμό ανέρχονται σε περίπου 100.000.

Σχέδιο για τα δάνεια φτωχών νοικοκυριών

Σε έξι με εννέα μήνες θα λειτουργήσει ο Φορέας Διαχείρισης Κόκκινων Στεγαστικών Δανείων, που θα αγοράσει 100.000 δάνεια πολιτών που είναι στο όριο της φτώχειας και για κάθε περίπτωση θα αποφασίσει ευνοϊκή ρύθμιση ακόμη και διαγραφή μέρους της οφειλής.

Ο φορέας θα αγοράσει τα δάνεια αυτά με έκπτωση 50% και θα χρειαστεί στην πρώτη φάση της λειτουργίας του 3 δισ. ευρώ από το ΤΧΣ.

Σχέδιο για «κόκκινα» δάνεια μικρομεσαίων εισοδημάτων

Θα θεσπιστούν υποχρεωτικές λύσεις ανά κατηγορία δανειοληπτών με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών.

Σχέδιο για «κόκκινα» δάνεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Και σε αυτήν την περίπτωση θα θεσπιστούν υποχρεωτικές λύσεις ανά κατηγορία δανειοληπτών με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών.

Στατιστικά στοιχεία

70 δισ. ευρώ είναι το σύνολο των στεγαστικών

21 δισ. ευρώ τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια

600 χιλ. οι δανειολήπτες των στεγαστικών

200 χιλ. δανειολήπτες στο «κόκκινο»

www.imerisia.gr