Τα πάνω κάτω για περίπου 170.000 δανειολήπτες που έχουν προσφύγει στα δικαστήρια για να ρυθμίσουν τα χρέη τους και να διασώσουν την πρώτη κατοικία τους φέρνουν οι αλλαγές που ενσωματώθηκαν στο μνημόνιο για το νόμο Κατσέλη.

Ο περιβόητος νόμος για την “πτώχευση” των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων μετεξελίσσεται πλέον σε χωνευτήρι για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κάθε είδους, και όχι μόνο για τα τραπεζικά δάνεια ή τις οφειλές προς ιδιώτες.

Ρυθμίζονται και τα χρέη προς το Δημόσιο 

Στις διατάξεις του υπάγονται πλέον όλες οι οφειλές προς το Δημόσιο, και ειδικότερα στην εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Πρακτικά οι πολίτες που αποδεικνύουν ότι βρίσκονται ή θα βρεθούν σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών κάθε είδους, θα μπορούν να “πακετάρουν” για μία και μοναδική φορά τα χρέη τους και να ζητούν από τα Ειρηνοδικεία προδικαστική ή δικαστική ρύθμιση για όλα. Χρέη αποκλειστικά προς το δημόσιο δεν εμπίπτουν στο νόμο προς ρύθμιση.

Διαγραφές δανείων μέχρι 20.000 ευρώ σε 18 μήνες

Για πρώτη φορά, όμως,  προβλέπονται και  διαγραφές δανείων έως 20.000 με διαδικασίες εξπρές για πολίτες που βρίσκονται στην ανέχεια. Πρόκειται για τη διαδικασία “ταχείας διευθέτησης οφειλών” η οποία απευθύνεται κυρίως σε πολύ φτωχά νοικοκυριά, χωρίς περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματα, που θα μπορούν αρχικά να παγώσουν για 18 μήνες και εν συνεχεία να διαγράψουν οριστικά χρέη μέχρι 20.000 ευρώ τα οποία συνήθως αφορούν καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες χωρίς προσημειώσεις.

Οι προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση της ταχείας διευθέτησης που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά είναι:

* Τα εισοδήματα του οφειλέτη να είναι μηδενικά κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους πριν από την επικύρωση της αίτησης.

* Ο οφειλέτης να μη διαθέτει οποιαδήποτε ακίνητη περιουσία και να μην έχει πουλήσει ακίνητο έως και τρία χρόνια πριν από την υποβολή της αίτησης.

* Να μην έχει περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων (δικαιούχος ή συνδικαιούχος), πάνω από 1.000 ευρώ.

* Οι οφειλές που περιλαμβάνονται στην αίτηση να αντιστοιχούν στο σύνολο των χρεών του.

* Το ύψος των οφειλών του να μην υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένων τόκων, προσαυξήσεων κ.λπ.

* Οι οφειλές του να μην προέρχονται από πρόστιμα, διατροφή κ.λπ.

* Να μην υπάρχουν εμπραγμάτως εξασφαλισμένοι πιστωτές.

* Να έχει χαρακτηριστεί “συνεργάσιμος δανειολήπτης” από τις τράπεζες σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας.

Υπό την προϋπόθεση ότι οι πιστωτές δεν αμφισβητούν στο δικαστήριο ότι συντρέχουν οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις, το Ειρηνοδικείο μπορεί να αποφασίσει την προσωρινή απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του. Εφόσον περάσουν 18 μήνες και η οικονομική ή περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη δεν έχει αλλάξει, ο οφειλέτης απαλλάσσεται πλήρως από τις οφειλές του.

Αλλάζουν τα όρια προστασίας πρώτης κατοικίας 

Με υπουργική απόφαση θα επανακαθοριστούν τα κριτήρια για την προστασία της πρώτης κατοικίας όσων οφειλετών έρχονται σε συμφωνία “εκκαθάρισης” με τους πιστωτές τους και αναλαμβάνουν την υποχρέωση να εκποιήσουν μέρος της περιουσίας τους για να πληρωθούν οι τράπεζες. Μέχρι σήμερα από την εκποίηση ακινήτων και τους πλειστηριασμούς εξαιρείται η πρώτη κατοικία εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησης πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 50%. Προστατεύονται δηλαδή σπίτια με αντικειμενική αξία μέχρι 300.000 ευρώ για τους άγαμους (200.000 αφορολόγητο+50%), μέχρι 375.000 ευρώ για τους έγγαμους και μέχρι 450.000 ευρώ για τις οικογένειες με δύο παιδιά. Οι αξίες αυτές εκτιμάται ότι θα μειωθούν.

Επικαιροποίηση αιτήσεων 

Οι χιλιάδες δανειολήπτες, των οποίων οι αιτήσεις εκκρεμούν προς συζήτηση στα δικαστήρια με ορίζοντα μέχρι και το 2031, είναι υποχρεωμένοι πλέον να επικαιροποιήσουν μέσα σε έξι μήνες τα στοιχεία του φακέλου τους, σύμφωνα με αυστηρότερες απαιτήσεις του νόμου, ώστε να μην αποκλειστούν, ενώ όσοι θέλουν να εκμεταλλευτούν πλέον τις νέες διατάξεις και να διευθετήσουν χρέη προς το Δημόσιο, θα πρέπει επίσης να υποβάλουν από την αρχή νέες αιτήσεις στα Πρωτοδικεία.

Η ρύθμιση αυτή αποσκοπεί στο να “αποκαλύψει” τους στρατηγικούς κακοπληρωτές που ενώ έχουν εισοδήματα ή περιουσιακά στοιχεία, έχουν σταματήσει να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους και υπέβαλαν αίτηση στο νόμο Κατσέλη για να εξασφαλίσουν προστασία από καταδιωκτικά μέτρα και πλειστηριασμούς.

Νωρίτερα οι δίκες 

Επιπλέον, αλλάζουν όλα και στις ημερομηνίες εκδίκασης. Οι υποθέσεις που έχουν πάρει ημερομηνία εκδίκασης για μετά τις 31.12.2020 θα επαναπροσδιοριστούν χρονικά (αρχής γενομένης από 1.1.2016) ώστε να εκδικαστούν πιο σύντομα. Οι δανειολήπτες ή οι πιστωτές τους, μπορούν να ζητήσουν αλλαγή ημερομηνίας εκδίκασης εντός τεσσάρων μηνών από την ισχύ του νόμου, ενώ σε κάθε περίπτωση όλες οι υποθέσεις που έχουν προσδιοριστεί να δικαστούν πέραν της τριετίας θα πάρουν νέες ημερομηνίες αυτεπαγγέλτως. Αφού προηγηθεί κατηγοριοποίηση στα Ειρηνοδικεία, οι υποθέσεις θα εκδικαστούν με σειρά προτεραιότητας και κριτήρια το ύψος των οφειλών και το ύψος της περιουσίας και των εισοδημάτων του οφειλέτη, ενώ αναλυτικά τα κριτήρια θα προβλέπονται σε απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης.

330 προσλήψεις στα Ειρηνοδικεία 

Στο πλαίσιο επιτάχυνσης των διαδικασιών εκδίκασης προβλέπεται ότι θα δημιουργηθούν νέα τμήματα στα Ειρηνοδικεία που θα εκδικάζουν αποκλειστικά τις υποθέσεις του νόμου Κατσέλη. Επίσης θα προσληφθούν 140 ειρηνοδίκες στα Ειρηνοδικεία όλης της χώρας και 190 υπάλληλοι στα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια με συνολικό ετήσιο κόστος άνω των 8 εκατ. ευρώ. Στόχος είναι να επανδρωθούν με προσωπικό τα δικαστήρια για να επιταχυνθεί η εξέταση των χιλιάδων αιτήσεων που εκκρεμούν.

Παράλληλα, δημιουργείται Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους που θα στελεχωθεί με αποσπάσεις και μετατάξεις υπαλλήλων του Δημοσίου, ενώ θα ιδρυθούν σε όλη την Ελλάδα 30 Κέντρα Ενημέρωσης Δανειοληπτών ως περιφερειακές υπηρεσίες της Ειδικής Γραμματείας. Τα κέντρα αυτά θα τα  λειτουργούν ιδιώτες ή ενώσεις καταναλωτών με συμβάσεις ιδιωτικού δικαίου ή συμβάσεις έργου και  χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.

Μεταξύ άλλων, με την τροποποίηση του νόμου προβλέπεται ότι οι αιτήσεις και τα δικαιολογητικά θα υποβάλλονται πλέον ταυτόχρονα και ο τυπικός έλεγχος θα γίνεται από τη γραμματεία του Ειρηνοδικείου εντός δύο ημερών. Σε περίπτωση που ο φάκελος είναι ελλιπής, ο ενδιαφερόμενος θα έχει προθεσμία 15 ημερών να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που λείπουν, αλλιώς η αίτηση θα μπαίνει στο αρχείο.

Ελάχιστη δόση 10% 

Η υποχρέωση καταβολής μηνιαίας δόσης από τους οφειλέτες που αιτούνται υπαγωγή στον νόμο διατηρείται μέχρι την εκδίκαση της αίτησης. Η δόση αντιστοιχεί στο 10% των μηνιαίων καταβολών προς όλους τους οφειλέτες και κατ’ ελάχιστον στα 40 ευρώ, όμως το ύψος της από εκεί και πάνω εφόσον γίνεται δικαστικός συμβιβασμός θα προσδιορίζεται από τον ειρηνοδίκη με βάση τις ελάχιστες δαπάνες διαβίωσης. Τις δαπάνες διαβίωσης που καθορίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ (πέρυσι ήταν 700-1.700 ευρώ μηνιαίως, ανάλογα με τα μέλη μιας οικογένειας) θα αξιοποιούν οι δικαστές συνολικά για τις αποφάσεις διευθέτησης των χρεών όσων προσφεύγουν στον νόμο.

Capital.gr