Μέσω συνδυαστικών κριτηρίων και ενός ειδικού αλγόριθμου θα προκύπτει από το νέο έτος το εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών και ελεύθερων επιτηδευματιών.

Τα νέα αντικειμενικά κριτήρια και τεκμήρια, που θα θεσπιστούν με το νέο Εθνικό Φορολογικό Σύστημα στις αρχές του επόμενου έτους, αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά στον προσδιορισμό του εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και στο κλείσιμο των παραθύρων στο «πόθεν έσχες».

Η ανάγκη, άλλωστε, υιοθέτησης ενός νέου συστήματος προσδιορισμού του εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών, όπως ανέφερε κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών στη «Ν», γίνεται πλέον επιτακτική μετά και τα πρόσφατα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων όσον αφορά τις δηλώσεις του 2010 από τα οποία προέκυψε ότι 7 στους 10 ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά και 6 στους 10 εμπόρους, δήλωσαν εισοδήματα κάτω από το μέχρι πρότινος αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό, με βάση το σχέδιο που επεξεργάζονται τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, τα βασικά κριτήρια τα οποία θα λαμβάνονται υπόψη από την Εφορία είναι τα εξής:

** το είδος της επαγγελματικής δραστηριότητας,

** ο χρόνος άσκησης του επαγγέλματος,

** τα τετραγωνικά του γραφείου ή του καταστήματος,

** η αντικειμενική αξία της έδρας ή του καταστήματος, ή το ενοίκιο που καταβάλλεται ανάλογα με την περιοχή

** τα πάγια έξοδα της επιχείρησης, όπως ενοίκια, οι υπάλληλοι που απασχολούνται κ.λπ.

Ουσιαστικά με το νέο σύστημα, που θα αποτυπωθεί στο υπό κατάρτιση φορολογικό νομοσχέδιο, θα επιχειρείται η θέσπιση ενός ελάχιστου εισοδήματος βάσει του οποίου θα θεωρείται ως βιώσιμη η άσκηση του επαγγέλματος.

Έτσι, με βάση τα ανωτέρω κριτήρια, θα προσδιορίζεται ένα ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα με το οποίο θα φορολογούνται οι ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες, σε περίπτωση που δηλώνουν χαμηλότερο εισόδημα.

Στη συνέχεια το εισόδημα που θα προκύπτει με βάση τα «επαγγελματικά τεκμήρια» θα συγκρίνεται τόσο με το δηλούμενο εισόδημα όσο και με το εισόδημα που προσδιορίζεται με τα τεκμήρια διαβίωσης. Όποιο από τα τρία ποσά εισοδήματος είναι το μεγαλύτερο θα λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος.

Θα πρέπει, πάντως, να αναφερθεί ότι το σχέδιο του οικονομικού επιτελείου για τον εντοπισμό των πραγματικών εισοδημάτων των φορολογουμένων περιλαμβάνει επίσης και το «φακέλωμα» της εισοδηματικής και περιουσιακής κατάστασης όλων των φορολογουμένων, την επέκταση της χρήσης των ταμιακών μηχανών σε όλους τους επιτηδευματίες, καθώς και την κατάρτιση περιουσιολογίου για όλα τα φυσικά πρόσωπα που κατέχουν ΑΦΜ. Στο πλαίσιο άλλωστε αυτό ο ελεγκτικός μηχανισμός του υπουργείου προχωρά άμεσα στον εντοπισμό περιπτώσεων «επιδεικτικής κατανάλωσης», δηλαδή φυσικών πρόσωπων που απολαμβάνουν πολυτελή διαβίωση τέτοια που δεν δικαιολογείται βάσει των φόρων που καταβάλλουν, αλλά και στην αεροφωτογράφηση περιοχών με αδήλωτες πισίνες και πολυτελείς κατοικίες.

«Από το πρώτο ευρώ [EUR=X]  »

Η αναζήτηση των πραγματικών εισοδημάτων κυρίως των ελεύθερων επαγγελματιών και επιτηδευματιών έχει ρίξει στο τραπέζι του διαλόγου του νέου φορολογικού νομοσχεδίου και σχέδιο για τη φορολόγησή τους από το πρώτο ευρώ.

Ειδικότερα, στις συσκέψεις των παραγόντων του υπουργείου κερδίζει συνεχώς έδαφος πρόταση για την κατάργηση του ορίου των 300 ευρώ πάνω από το οποίο διενεργείται σήμερα παρακράτηση φόρου εισοδήματος, με στόχο η φορολόγηση να ξεκινά από το πρώτο ευρώ της αμοιβής, ενώ κορυφαία στελέχη έχουν εισηγηθεί και την αύξηση του συντελεστή παρακράτησης από το 20% στο 25%.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι θα καταργηθεί, στην περίπτωση που φυσικά υιοθετηθεί η εν λόγω πρόταση, το αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ για τους φορολογούμενους με εισοδήματα από ατομικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες και θα ισχύσει η αυτοτελής φορολόγηση των καθαρών εισοδημάτων τους με συντελεστή 20%, όμοιο με αυτό που θα εφαρμόζεται για τις εταιρείες.

Επιχείρηση του ΥΠΟΙΚ «όλα τα στοιχεία στο φως»

Τα φορολογητέα καθαρά εισοδήματα των φυσικών προσώπων που ασκούν ατομικά εμπορικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ή ελευθέρια επαγγέλματα δεν θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, συναθροιζόμενα με τυχόν λοιπά εισοδήματά τους από άλλες πηγές (ακίνητα, μισθωτές υπηρεσίες κ.λπ.), αλλά θα υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση, με συντελεστή φόρου 20% τον ίδιο με αυτόν που θα ισχύει για τα νομικά πρόσωπα δηλαδή για τις ανώνυμες εταιρείες, τις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, τις ομόρρυθμες και τις ετερόρρυθμες εταιρείες.

Σε κάθε περίπτωση βασική επιδίωξη του υπουργείου Οικονομικών, στην αγωνιώδη του προσπάθεια να «τονώσει» τα έσοδα και να κλείσει τις «μαύρες τρύπες» του προϋπολογισμού, είναι να εντοπιστούν αδήλωτα εισοδήματα, αλλά και να διαπιστώνεται εάν το συνολικό ύψος των δηλωθέντων εισοδημάτων και εσόδων κάθε φορολογούμενου είναι τέτοιο που να δικαιολογεί τις αποταμιεύσεις τους, τις δαπάνες απόκτησης των περιουσιακών τους στοιχείων και το επίπεδο διαβίωσής τους.

Γι’ αυτό άλλωστε, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν», σχεδιάζεται το ηλεκτρονικό «μάτι» της Εφορίας στην ακίνητη και κινητή περιουσία των φορολογουμένων οι οποίοι από το επόμενο έτος θα υποχρεωθούν μαζί με το βασικό έντυπο της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) να υποβάλλουν ηλεκτρονικά και το «πόθεν έσχες» τους. Στο ειδικό έντυπο δήλωσης «πόθεν έσχες» που θα συνυποβάλλουν όλοι οι φορολογούμενοι με τη δήλωση εισοδήματος, κάθε χρόνο, θα πρέπει να καταγράφονται τα πάντα, κινητά και ακίνητα, προκειμένου αμέσως μετά η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων να προχωρά σε διασταυρώσεις και στην περίπτωση που θα διαπιστώνεται ότι από το επάγγελμα και τα εισοδήματα που δηλώνει ο φορολογούμενος, ακόμη και επί σειρά πολλών ετών, καθώς επίσης και από τα πάσης φύσεως έκτακτα έσοδα από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων δεν είναι δυνατόν να καλυφθούν τα ποσά των αποταμιεύσεων, η αξία και τα έξοδα συντήρησης των περιουσιακών στοιχείων που κατέχει καθώς και οι λοιπές δαπάνες διαβίωσής του, τότε θα στέλνεται σήμα στην αρμόδια Εφορία για να διενεργήσει εξονυχιστικό έλεγχο.

Διευκρίνιση στις ΔΟΥ

Οι φορολογούμενοι που θα εμφανίζουν μεγάλες αναντιστοιχίες στις φορολογικές δηλώσεις τους θα καλούνται, από την Εφορία για διευκρινίσεις για την προέλευση των χρημάτων που αφορούν:

* Καταθέσεις σε τράπεζες.

* Τοποθετήσεις σε κινητές αξίες (μετοχές, ομόλογα, έντοκα γραμμάτια, μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων).

* Συμμετοχές σε εταιρίες (ανώνυμες, ΕΠΕ, ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες).

* Απόκτηση, συντήρηση και επισκευή διαμερισμάτων, μονοκατοικιών, εξοχικών κατοικιών και επαγγελματικών ακινήτων.

* Ανέγερση οικοδομών.

* Απόκτηση οικοπέδων, αγροτεμαχίων και λοιπών εδαφικών εκτάσεων.

* Απόκτηση, συντήρηση και επισκευή Ι.Χ. αυτοκινήτων, δικύκλων και σκαφών αναψυχής καθώς και δεξαμενών κολύμβησης.

* Αγορές λοιπών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας.

* Αποπληρωμή δανείων και πιστωτικών καρτών.

* Δωρεές – γονικές παροχές χρηματικών ποσών.

* Ενοίκια, δίδακτρα, ασφάλιστρα ζωής.

* Λοιπές δαπάνες διαβίωσης.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι θα ελέγχεται η προέλευση των χρημάτων ακόμη και για περιουσιακά στοιχεία που σήμερα εξαιρούνται από το «πόθεν έσχες» της Εφορίας, όπως είναι οι κατοικίες, οι μετοχές, τα ομόλογα, τα έντοκα γραμμάτια, τα αμοιβαία κεφάλαια και οι συμμετοχές σε εταιρίες.

Οι φορολογούμενοι που δεν θα μπορούν να δικαιολογήσουν με βάση τα εισοδήματα και τις λοιπές προσόδους τους το ύψος των αποταμιεύσεων, την αξία των περιουσιακών τους στοιχείων και το επίπεδο διαβίωσής τους θα τιμωρούνται με την επιβολή υπέρογκων φόρων και προστίμων, ενώ παράλληλα θα διώκονται και ποινικά.

Ελεγχος

Οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών αποκτούν ένα ισχυρό εργαλείο εργασίας με την ολοκλήρωση και λειτουργία του Πληροφοριακού Συστήματος των ελεγκτικών υπηρεσιών.

Εσοδα

Οι εκτιμήσεις των εσόδων βασίζονται στις αναμενόμενες αποδόσεις τόσο των μέτρων που είχαν ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού 2011 όσο και των παρεμβάσεων που αποφασίστηκαν κατά τη διάρκεια του έτους.