Ελεγχόμενες αλλοδαπές εταιρίες

Ένα θέμα που μέσα στον ορυμαγδό νομοθετημάτων και εξελίξεων πέρασε ολίγον αδιάφορα, είναι το ζήτημα των Ελεγχόμενων Αλλοδαπών Εταιρειών ή εν συντομία ΕΑΕ. Ο όρος εμφανίζεται στο άρθρο 66 του νέου φορολογικού κώδικα που κυρώθηκε με τον Ν.4172/2013. Φυσικά και δεν είναι απόλυτα νέα αυτή η έννοια. Σίγουρα είναι νέα για την Ελληνική έννομη τάξη ,όμως στο εξωτερικό και κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ασχοληθεί με το θέμα των αγγλιστί Controlled Foreign Corporations.

Ειδικά στις ΗΠΑ ασχολούνται με τη θέσπιση κανόνων για τις CFC/ΕΑΕ από το 1962. Ως εκ τούτου ήρθε η ώρα και για μας να στήσουμε βασικούς κανόνες επί του θέματος καθώς αυτό αγγίζει ιδιαίτερα θέματα φορο-αποφυγής και φοροδιαφυγής. Στην ευρωπαϊκή έννομη τάξη οι κανόνες ρύθμισης των ΕΑΕ ορίστηκαν με την Οδηγία 2011/16/ΕΕ την οποία ουσιαστικά υιοθετεί και προσαρμόζει ο νομοθέτης και στο Ελληνικό δίκαιο όπως θα περιγράψουμε πιο κάτων. 

Για να προσεγγιστεί πιο ορθά η υπόθεση των ΕΑΕ θα πρέπει να δούμε τι ορίζεται ως ΕΑΕ. Ο βασικός ορισμός προκύπτει από το άρθρο 4 του Ν.4172/2013 όπου ορίζεται η φορολογική κατοικία ενός νομικού προσώπου. Ο νομοθέτης λοιπόν αναφέρει ότι :

   1. Ένα νοµικό πρόσωπο ή µία νοµική οντότητα είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για οποιοδήποτε φορολογικό έτος, εφόσον: α) συστάθηκε ή ιδρύθηκε, σύµφωνα µε το ελληνικό δίκαιο, β) έχει την καταστατική έδρα του στην Ελλάδα ή γ) ο τόπος άσκησης πραγµατικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια του φορολογικού έτους.

2. Ο “τόπος άσκησης πραγµατικής διοίκησης” είναι στην Ελλάδα µε βάση τα πραγµατικά περιστατικά και τις συνθήκες λαµβάνοντας υπόψη ιδίως τα εξής: α) τον τόπο άσκησης καθηµερινής διοίκησης, β) τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων, γ) τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των µετόχων ή εταίρων, δ) τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων, ε) τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συµβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης, στ) την κατοικία των µελών του διοικητικού συµβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης. Σε συνδυασµό µε τη συνδροµή των παραπάνω περιστατικών και συνθηκών είναι δυνατόν να συνεκτιµάται και η κατοικία της πλειοψηφίας των µετόχων ή εταίρων.

Από τη θεωρία στην πράξη 

Μια αλλοδαπή εταιρία, δηλαδή μια εταιρία της οποίας η καταστατική έδρα είναι εκτός Ελλάδος μπορεί να αντιμετωπιστεί φορολογικά σαν να έχει την έδρα στην Ελλάδα, δηλαδή φορολογικός κάτοικος Ελλάδος. Αυτό έχει ως επίπτωση ότι πολλές εταιρίες που έχουν ιδρυθεί στο εξωτερικό αλλά οι μέτοχοι είναι Έλληνες και η διοίκηση ασκείται από την Ελλάδα να θεωρηθούν ότι έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα οπότε και να φορολογηθούν με βάση την Ελληνική νομοθεσία. Αν ισχύουν οι προϋποθέσεις αυτές τότε αυτόματα η εταιρία κατατάσσεται ως ΕΑΕ και υπάγεται στο άρθρο 66 του νέου νόμου το οποίο προβλέπει ότι υπάγεται σε φορολογία στην Ελλάδα εφόσον συντρέχουν οι κάτωθι προϋποθέσεις : 

   α) ο φορολογούμενος, μόνος του ή από κοινού με τα συνδεδεμένα πρόσωπα, κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, μετοχές, μερίδια, δικαιώματα ψήφου ή συμμετοχής στο κεφάλαιο σε ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) ή δικαιούται να εισπράττει ποσοστό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) των κερδών του εν λόγω νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας

   β) το παραπάνω νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα υπόκειται σε φορολογία σε μη συνεργάσιμο κράτος ή κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, ήτοι σε ειδικό καθεστώς που επιτρέπει ουσιωδώς χαμηλότερο επίπεδο φορολογίας από ό,τι το γενικό καθεστώς

   γ) άνω του τριάντα τοις εκατό (30%) του καθαρού εισοδήματος προ φόρων που πραγματοποιεί το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα εμπίπτει σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες που ορίζονται στην παράγραφο 3

   δ) δεν πρόκειται για εταιρεία, της οποίας η κύρια κατηγορία μετοχών αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά. 

Οι ρυθμίσεις που εφαρμόζονται

Αν λοιπόν συμβαίνουν όλα τα παραπάνω τότε εφαρμόζονται στην εταιρία αυτή όλες οι διατάξεις του Ν.4172/2013, ελληνικού φορολογικού κώδικα για τους εξής τύπους εισοδήματος : 

    α) τόκοι ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα παράγεται από χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία

    β) δικαιώματα ή οποιοδήποτε άλλο εισόδημα παράγεται από πνευματική ιδιοκτησία

    γ) μερίσματα και εισόδημα από τη μεταβίβαση μετοχών

   δ) εισόδημα από κινητά περιουσιακά στοιχεία 

   ε) εισόδημα από ακίνητη περιουσία, εκτός εάν το κράτος − μέλος του φορολογούμενου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας δεν θα είχε δικαίωμα να φορολογήσει το εισόδημα βάσει συμφωνίας που έχει συναφθεί με τρίτη χώρα

   στ) εισόδημα από ασφαλιστικές, τραπεζικές και άλλες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες.

Στην πράξη, τα παραπάνω εισοδήματα θα φορολογηθούν με το συντελεστή που προβλέπει ο Ν.4172/2013 για κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, ήτοι 26% το ελάχιστον. Επιπλέον το ΥΠΟΙΚ έχει δώσει ιδιαίτερη σημασία στην εφαρμογή των κανόνων για τις ΕΑΕ και για το λόγο αυτό έχει ήδη εκδώσει μια εφαρμοστική εγκύκλιο, την ΠΟΛ 1076/17.03.2014.

Πηγή:Moneyguru.gr